Muqdisho, Soomaaliya – Xildhibaan Dr. Cabdilaahi Xaashi Abiib, oo ka mid ahaa xubnaha baarlamaanka federaalka ee Soomaaliya, ayaa dhawaan xilka laga qaaday iyadoo ay jiraan warar sheegaya in qorshahan uu ka dambeeyay qaar ka mid ah mas’uuliyiinta xukuumadda Soomaaliya. Xildhibaankan, oo caan ku ahaa mowqifkiisa adag ee uu kaga soo horjeeday siyaasadaha qaar ee xukuumadda, ayaa muddo dheer ka cawday waxa uu ugu yeedhay “kali-talisnimo iyo musuqmaasuq” ka jira xukuumadda hadda jirta ee uu hoggaamiyo Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre.
Sababta Xilka Looga Qaaday
Wararka qaar ayaa sheegaya in xilka laga qaaday Dr. Cabdilaahi uu ahaa mid siyaasadeed oo ka dhashay dhaleecayn joogto ah oo uu u jeedinayay xukuumadda. Xildhibaanku waxa uu si gaar ah u dhaliilay habka loo maareeyay arrimaha amniga iyo dhaqaalaha dalka, isaga oo sheegay in xukuumaddu ay ku fashilantay in ay fuliso balanqaadyadii ay u samaysay shacabka Soomaaliyeed. Waxa kale oo uu ka cawday waxa uu ku tilmaamay “qoondeynta kuraasta baarlamaanka” iyo isticmaalka awoodda si loo xakameeyo xildhibaannada madax-bannaan.
Mid ka mid ah qodobada ugu waaweyn ee uu xildhibaanku ka hadlay ayaa ahaa kharashaadka xad-dhaafka ah ee xafladaha dawladda, halka gargaarka bini’aadantinimo ee caalamku u soo diray dadka ay saamaysay fatahaadaha aan weli gaadhin. “Waxaan is weydiinay maxaa kharash loogu khasaarinayaa xafladaha bilaa micnaha ah, maadaama la weysan yahay kharash gargaarka caalamku na siiyo lagu gaarsiiyo qoysaska u baahan?” ayuu mar ka mid ah ka yidhi Dr. Cabdilaahi, isaga oo tilmaamaya baahida loo qabo in la kordhiyo hufnaanta dawladda.
Cida Ka Dambaysa
Warar aan weli si rasmi ah loo xaqiijin ayaa tilmaamaya in qorshaha xilka looga qaaday Dr. Cabdilaahi uu ka dambeeyay qaar ka mid ah xubnaha golaha wasiirrada iyo xildhibaannada taageersan xukuumadda hadda jirta. Magacyada qaarkood ee la xidhiidhiyay arrintan waxa ka mid ah mas’uuliyiin ka tirsan xisbiga siyaasadeed ee Ra’iisul Wasaaraha iyo kuwa ka soo jeeda xulafadiisa siyaasadeed ee gobolka. Qaar ka mid ah dadka xukuumadda ka tirsan oo uu Dr. Cabdilaahi ka canaantay ayaa lagu sheegay in ay ahaayeen kuwa ka cadhooday mowqifkiisa, gaar ahaan markii uu ka hadlay heshiisyada qarsoodiga ah ee xukuumaddu la gashay dalal shisheeye, kuwaas oo aan baarlamaanka la horgeyn.
Siyaasiyiinta qaar ayaa sheegay in xilka laga qaadista xildhibaanka ay qayb ka ahayd istaraatiijiyad ballaadhan oo xukuumaddu ku doonayso in ay aamusiso codadka ka soo horjeeda, gaar ahaan kuwa ka imaanaya xildhibaannada madax-bannaan ee aan xidhiidh toos ah la lahayn xisbiyada waaweyn. Waxa kale oo jira warar sheegaya in Dr. Cabdilaahi uu ka mid ahaa xildhibaannada taageersan isbeddelka nidaamka siyaasadeed ee dalka, taas oo keentay in uu noqdo mid ay cadaawad u qabaan mas’uuliyiinta doonaya in ay ilaashadaan nidaamka hadda jira ee 4.5.
Dadka Xukuumadda Ka Mid Ah Oo Uu Ka Canaantay
Dr. Cabdilaahi waxa uu si gaar ah u dhaliilay qaar ka mid ah mas’uuliyiinta xukuumadda, oo uu sheegay in ay mas’uul ka yihiin fashilka barnaamijyada horumarinta iyo amniga. Inkasta oo aanu si cad magacyadooda u sheegin marar badan, haddana waxa uu inta badan tilmaamay wasiirrada amniga iyo maaliyadda, kuwaas oo uu ku eedeeyay in ay si khaldan u maamuleen dhaqaalaha iyo ciidamada qalabka sida. “Xukuumaddu waxa ay noqotay mid kali-tali ah oo aan lahayn hufnaan, waxaanan ka baqayaa in aan dib u galno dagaal sokeeye haddii aan wax laga beddelin,” ayuu mar ka mid ah yidhi isaga oo ka hadlaya khatarta sii kordhaysa ee xiisadaha siyaasadeed.
Xildhibaanka waxa kale oo uu ka cawday doorka xisbiyada siyaasadeed ee waaweyn ee xukuumadda, isaga oo sheegay in ay yihiin kuwa horseedaya waxa uu ugu yeedhay “awood-sheegasho” oo ka dhan ah danaha shacabka Soomaaliyeed. Qaar ka mid ah mas’uuliyiinta uu ka hadlay ayaa lagu sheegay in ay qayb ka ahaayeen dadaalka lagu doonayay in laga takhaluso siyaasadda.
Saamaynta uu Yeelan Karo
Xilka laga qaadista Dr. Cabdilaahi Xaashi Abiib waxa ay dhalin kartaa xiisad dheeraad ah oo ka dhex aloosma baarlamaanka iyo xukuumadda. Bulshada qaar ayaa u arka tallaabadan mid muujinaysa xad-gudub lagu sameeyay xorriyadda hadalka iyo doorka xildhibaanka ee kormeerka dawladda. Waxa kale oo jira digniino sheegaya in ficilada noocan oo kale ah ay sii xumayn karaan kalsoonida shacabka ee hay’adaha dawladda, gaar ahaan xilligan oo dalka uu weli ka soo kabanayo dagaalkii sokeeye iyo dhibaatooyinka amniga.
Dr. Cabdilaahi weli kama uusan hadlin xilka laga qaadistiisa si rasmi ah, laakiin taageerayaashiisa ayaa sheegay in uu qorshaynayo in uu arrinta u gudbiyo maxkamadda dastuuriga ah ee Soomaaliya si loo baadho sharci ahaanshaha tallaabada loo qaaday. Waxa kale oo jira warar sheegaya in uu ka mid yahay xildhibaannada ka qayb-qaadanaya mooshin ka dhan ah xukuumadda oo ay wadaan xildhibaanno kale oo madax-bannaan.
Wixii warar dheeraad ah, la soco AyroTV.com!
